کلاژن چیست و چه نقشی در بازسازی پوست دارد؟

مدیر آموزشی ۲۶ / خرداد ۱۳۹۶

کلاژن یکی از فراوان‌ترین پروتئین‌های موجود در بدن و یکی از اجزاء اصلی بافت همبند است که بخش‌های مختلف بدن از جمله تاندون‌ها، لیگامنت ها، پوست و عضلات را تشکیل می‌دهد. با تولید روز افزون مکمل‌های کلاژن این فرضیه مطرح است که مصرف مکمل‌های کلاژن نمی‌تواند برای رفع کمبود کلاژن بدن انسان کمک‌ کننده باشد زیرا کلاژن مصرف‌ شده در دستگاه گوارش انسان تجزیه و به اسیدهای آمینه تبدیل می‌شود.

کلاژن پروتئینی است که به‌صورت رشته‌ای در همه انواع بافت هم‌بند (پیوندی) به میزان متفاوت وجود دارد. این پروتئین به طور طبیعی در سلول‌های استئوبلاست استخوان، کندروبلاست غضروف در دندان، سلول‌های ماهیچه صاف و سلول‌های اپیتلیال ساخته و سنتز می‌شود. ولی نوع اسیدهای آمینه به کار رفته در سنتز کلاژن در سلول‌های مختلف اندکی با هم تفاوت دارد.

یکی از مهم‌ترین اجزای بدن که برای شادابی به این پروتئین نیاز دارد پوست است.

کلاژن انواع مختلفی دارد ولی بیشترین کلاژن بدن انسان کلاژن نوع 1 است. از سن 25 سالگی به بعد بدن به‌ تدریج ذخیره کلاژن نوع 1 خودش را از دست می‌دهد. این مسئله باعث کاهش انعطاف‌پذیری پوست و مشکلات حرکتی در مفاصل می‌شود که با روند افزایش سن در ارتباط هستند.

لاژن مسئول بسیاری از عملکردهای بیولوژیکی در بدن است و در بافت‌های پوست و ماهیچه مهم‌ترین نقش را دارد.

یکی از عملکردهای مهم این پروتئین حفظ حالت الاستیسیته پوست است. اگر میزان سنتز این پروتئین در پوست کم شود سخت‌تر به حالت اولیه برمی‌گردد و چروک‌ها کم‌کم تشکیل می‌شوند. بنابراین بسیاری از مردم در سراسر دنیا از مواد غذایی مفید یا مکمل‌های حاوی این پروتئین برای جلوگیری از چین‌و‌چروک استفاده می‌کنند.

کلاژن علاوه‌بر مکمل‌های متنوعی، که در داروخانه‌ها، موجود است در مواد غذایی مانند استخوان قلم گوسفند یا گاو هم وجود دارد.

مهمترین تاثیرات کلاژن در بدن:

۱- سلامت پوست

کلاژن باعث افزایش الاستیسیته، انعطاف پذیری و همچنین آبرسانی پوست می‌شود. با افزایش سن سنتز این بافت پروتئینی در بدن کمتر می‌شود و با شروع خشکی و شکستگی‌های پوست در نهایت باعث چین‌و چروک‌می‌شود که این مشکل با تامین پروتئین مورد نیاز بدن حل می‌شود.

خانم‌هایی که روزانه ۵-۵/۲ گرم از این پروتئین را به هشت هفته مصرف کرده‌اند پوست‌هایی با خشکی کمتر، انعطاف پذیری و نرم‌تری نسبت به خانم‌هایی که مصرف نکرده‌اند دارند.

۲- بهبود درد مفاصل

۳- جلوگیری از ریزش استخوان ها

۴- افزایش حجم ماهیچه ها

۵- بهبود عملکرد قلب

۶- بهبود سلامت مو و ناخن

یکی از مکمل های کلاژن، پودر کلاژن کلاژینو است. این پودر حاوی کلاژن پپتید شده و تهیه شده از کلاژن هیدرولیز شده ماهی نیز می باشد که آسیب‌های پوستی ناشی از UV را به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی و فعالیت‌های ضدالتهابی کاهش می‌دهد. هر ساشه 5 گرمی این پودر حاوی 19.5 کالری انرژی، 4.75 گرم پروتئین و 0.23 گرم کربوهیدرات است.

ویژگی بارز این پودر نداشتن قند، چربی، نمک و اسیدهای چرب ترانس است که همه این موارد برای بدن مضر هستند. از اینرو مصرف آن حتی برای افراد دیابتی هم بدون ضرر و مفید است.

کلاژن عملکردهای مختلفی دارد به ‌عنوان ‌مثال پوست را قوام بخشیده و استخوان‌ها را تقویت می‌کند. سلامت مفاصل وغضروف سازی را حفظ می‌کند و مانع از دست رفتن توده عضلانی می‌شود.همچنین کلاژن مانع شکنندگی ناخن‌ها و نازکی موها می‌شود و با محافظت از دیواره رگ‌های خونی و حفظ استحکام آن‌ها در سلامت قلب و عروق نیز مؤثر است.

با افزایش سن سنتز کلاژن در بدن کاهش‌ یافته و باعث نازک شدن لایه اپیدرم و کاهش قدرت بازسازی پوست می‌شود. مصرف مکمل‌های حاوی کلاژن از جمله مکمل کلاژینو با ایجاد چین و چروک و در نتیجه پیری پوست مقابله کرده، رطوبت پوست را حفظ می‌کند و انعطاف‌پذیری پوست را بهبود می‌بخشد.

یکی دیگر از مزایای مصرف مکمل کلاژن کنترل و تناسب وزن است. مکمل‌های کلاژن از جمله مکمل کلاژن کلاژینو حاوی کربوهیدرات، پروتئین و انرژی هستند؛ بنابراین با القاء حس سیری، مصرف مواد غذایی را در افراد کاهش داده و مانع چاقی می‌شوند. همچنین تحقیقات نشان داده است که مصرف روزانه کلاژن به‌عنوان بخشی از رژیم غذایی پرچرب به‌ طور قابل‌ توجهی جذب چربی را کاهش داده و مانع اضافه‌ وزن افراد می‌شود.

از دیگر مکمل های کلاژن، کلاژن گلد آدریان است که بصورت قرص وجود دارد.

قرص کلاژن گلد آدریان حاوی 833 میلی گرم کلاژن هیدرولیز نوع 1 و 3 است. کلاژن یک اسید آمینه با زنجیره بلند و فراوان ترین پروتئین در بدن است. از دهه 20 زندگی روند کاهش تولید کلاژن آغاز و از 40 سالگی سالانه 1 درصد کاهش می‌یابد. در بانوان و در 5 سال اول پس از یائسگی، میزان کاهش کلاژن دو برابر می‌شود. یکی از راه‌های مقابله با این مشکل افزایش ذخایر بدن با کلاژن هیدولیز شده است که می‌تواند منجر به بهبود سلامت مفصل، هضم غذا و حتی سلامت مغز شود. این قرص کلاژن ساز ضد چروک و جوان کننده پوست است که با توجه به آزمایشات متعدد بسیار موفق عمل می‌کند. از دیگر ویژگی‌های این قرص می‌توان به رفع تیرگی پوست و کمک به درمان لک پوستی ناشی از آفتاب اشاره کرد.